Podatek u źródła to temat, który zyskuje na znaczeniu w obliczu rosnącej globalizacji gospodarki oraz intensyfikacji transakcji międzynarodowych. Usługi objęte tym podatkiem mają charakter otwartego katalogu, co oznacza, że ich kwalifikacja zależy od szczególnych okoliczności i wymaga precyzyjnej analizy, zwłaszcza w przypadku usług o podobnym charakterze.
Niedawny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 października 2025 roku, sygn. II FSK 112/23, odnosi się do kwestii kwalifikowania usług centralizacji zakupów i pośrednictwa jako „usług podobnych” do doradczych i zarządzających, co ma istotne znaczenie dla obowiązku poboru podatku u źródła.
📜 Wyrok NSA w sprawie centralizacji zakupów
W omawianym przypadku spółka wnosiła skargę kasacyjną na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy (wyrok z dnia 19 lipca 2022 r., sygn. I SA/Bd 307/22), który oddalił skargę skarżącej na uzyskaną interpretację indywidualną i orzekł na niekorzyść spółki uznając, że usługi centralizacji zakupów i pośrednictwa mogą być traktowane jako usługi o podobnym charakterze do tych wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (u.p.d.o.p.), a więc podlegające opodatkowaniu podatkiem u źródła. Wskazano, że tego rodzaju usługi mogą obejmować działania takie jak koordynowanie procesu zakupowego, planowanie i rekomendowanie działań innym podmiotom, a także wsparcie w zakresie zaopatrzenia.
NSA przychylił się do stanowiska organu podatkowego oraz sądu I instancji, oddalając skargę kasacyjną spółki. Sąd stwierdził, że spółka sama we wniosku szczegółowo wymieniła czynności, które składały się na świadczenie usług, w tym m.in. wsparcie w działaniach promocyjnych, gromadzenie informacji o rynku czy koordynację procesów zamówień. Podobne działania miały miejsce także w przypadku usług związanych z centralizacją zakupów, które obejmowały m.in. planowanie i rekomendowanie innych podmiotów w zakresie zaopatrzenia. NSA, zgodnie z opisem stanu faktycznego, uznał, że usługi te są zbliżone do usług doradczych i zarządzających, które są wskazane w przepisach dotyczących podatku u źródła.
❓ Usługi podobne – na jakie transakcje warto zwrócić uwagę
Zgodnie z treścią wspomnianego orzecznictwa, usługi centralizacji zakupów i pośrednictwa można uznać za usługi (świadczenia) o podobnym charakterze do usług, które zostały wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p., w szczególności do innych usług doradczych czy zarządzających, a także badania rynku. Opierając się zatem na treści wyroku stwierdzić należy, iż usługi podobne mogą obejmować m.in.:
- usługi doradcze, które wiążą się z analizą rynku, przygotowywaniem rekomendacji strategicznych, czy oceny ryzyka operacyjnego,
- usługi zarządzające, takie jak koordynowanie procesów zakupowych, planowanie zasobów, a także wsparcie w zakresie optymalizacji procesów operacyjnych,
- usługi pośrednictwa handlowego, które obejmują działania związane z negocjacjami handlowymi, tworzeniem relacji z dostawcami czy zarządzaniem ofertami produktowymi.
✒️ Rozbieżne podejście organów
Warto jednak zwrócić uwagę, iż sama kwalifikacja nabywanej usługi jako usługi pośrednictwa nie czyni z niej bezwzględnie świadczenia o podobnym charakterze do usług wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p. Kluczowy okazuje się zaprezentowany stan faktyczny w danej sprawie, co potwierdza wyrok WSA w Warszawie z 6 czerwca 2023 r. (sygn. III SA/Wa 486/23), który uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną w zakresie ustalenia, czy wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług przez pośredników podlega zryczałtowanemu podatkowi dochodowemu. Istotnym dla decyzji WSA okazać mógł się fakt, iż spółka opisując w stanie faktycznym zakres nabywanych usług nie rozpoznała w tychże usługach działań związanych z marketingiem, badaniem rynku czy koordynacją procesów zamówień. Tym samym nie było podstaw, aby uznać nabywane usługi za świadczenia o podobnym charakterze.
❗ Rekomendacja: Weryfikacja nabywanych usług
W kontekście powyższych ustaleń, niezwykle ważne jest, aby przedsiębiorcy dokonali szczegółowej weryfikacji usług, które nabywają, szczególnie tych świadczonych przez podmioty zagraniczne. Usługi centralizacji zakupów czy pośrednictwa mogą zostać uznane za usługi podobne do doradczych lub zarządzających, co wiąże się z obowiązkiem poboru podatku u źródła, jeśli spełniają określone kryteria zawarte w przepisach.
Zachęcamy, aby przed zawarciem umowy o świadczenie takich usług przedsiębiorcy skonsultowali się z doradcą podatkowym w celu ustalenia, czy konkretne usługi mieszczą się w kategorii usług o podobnym charakterze, a tym samym, czy obowiązuje ich obowiązek pobrania podatku u źródła.
📣 Podsumowanie
Usługi centralizacji zakupów lub pośrednictwa, podobnie jak inne usługi doradcze i zarządzające, mogą być traktowane jako usługi „podobne” w rozumieniu przepisów o podatku u źródła. Wyrok NSA z dnia 9 października 2025 roku wskazuje, że świadczenia te mogą obejmować działania takie jak koordynacja, planowanie, rekomendowanie oraz wsparcie w zakresie zaopatrzenia, które są zbliżone do usług wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p. Nie każde jednak usługi tego typu uznać można za usługi podobne, co potwierdza z kolei wyrok WSA z dnia 6 czerwca 2023 r., uchylający interpretację indywidualną w zakresie usług pośrednictwa. W związku z tym zaleca się przeprowadzenie dokładnej analizy nabywanych usług, aby uniknąć ryzyka nieprawidłowego rozliczenia podatkowego.
Anna Kowalska & Arkadiusz Tatar