Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 maja 2025 r., sygn. II FSK 1028/22 przesądził wynik sporu pomiędzy przedsiębiorcą a organem podatkowym w sprawie zmiany stawek amortyzacyjnych w odniesieniu do przyszłych i przeszłych rozliczeń podatkowych.
Sąd orzekł, iż art. 16i ust. 5 ustawy o CIT pozwalający podatnikom na obniżenie stawki amortyzacji podatkowej środków trwałych amortyzowanych metodą liniową nie zawiera innych ograniczeń, z wyjątkiem wskazania, że zmiana stawki nastąpić powinna od miesiąca, którym środek trwały został wprowadzony do ewidencji lub od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.
🤔 Istota sporu
Sprawa dotyczy spółki, która planowała podjąć decyzję o obniżeniu stawek amortyzacji dla wybranych środków trwałych do dowolnej wysokości nawet bliskiej zeru. Zmiana ta miała mieć zastosowanie zarówno do wcześniejszych lat podatkowych, dla których nie upłynął jeszcze pięcioletni okres przedawnienia zobowiązania podatkowego, jak i w roku podatkowym, w którym decyzja o obniżeniu stawek miała zostać podjęta. Obniżenie stawek miało dotyczyć wyłącznie środków trwałych amortyzowanych metodą liniową, które nie były wykorzystywane do działalności zwolnionej z opodatkowania CIT.
Powstał zatem następujący problem podatkowy:
Czy spółka ma prawo obniżyć stawkę amortyzacji podatkowej w odniesieniu do poprzednich lat podatkowych oraz w roku, w którym podejmuje decyzję o obniżeniu tej stawki?
Zdaniem spółki nic nie stoi na przeszkodzie dokonania korekty wstecz oraz dla bieżących odpisów amortyzacyjnych, ponieważ art. 16i ust. 5 ustawy o CIT nie zabrania dokonywania zmian stawek amortyzacyjnych za lata wcześniejsze a jedynie wskazanie punktów w czasie w jakich zmiana stawki amortyzacyjnej powinna nastąpić.
📢 Stanowisko Dyrektora KIS oraz WSA w Lublinie
Dyrektor KIS uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe, wskazując iż analizowany przepis nie zezwala na dokonanie korekty zarówno wstecz, jak też w tym roku podatkowym, w którym decyzja o obniżeniu stawki amortyzacji została podjęta.
Zdaniem organu podatkowego podatnik ma prawo obniżyć stawkę amortyzacji podatkowej na przyszłość, dopiero od pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego.
WSA w Lublinie w wyroku z dnia 6 maja 2022 r. sygn. I SA/Lu 91/22 uchylił interpretację Dyrektora KIS wskazując, że nieprecyzyjna redakcja przepisu daje podatnikowi prawo modyfikacji stawki amortyzacyjnej również w stosunku do uprzednich okresów rozliczeniowych.
⚖️ Stanowisko NSA
Sprawa trafiła na agendę NSA, który w wyroku z dnia 7 maja 2025 r., sygn. II FSK 1028/22 podtrzymał stanowisko WSA w Lublinie, tym samym potwierdzając, że spółce przysługuje prawo obniżenia stawek amortyzacyjnych zarówno w stosunku do przyszłych jak i przeszłych rozliczeń podatkowych.
Sąd powołał się na wykładnię językową art. 16i ust. 5 ustawy o CIT, wskazując jak ustawodawca powinien był sformułować gramatycznie przepis, jeśli jego celem byłoby umożliwienie podatnikom obniżenia stawki amortyzacji jedynie w stosunku do zdarzeń przyszłych.
Dodatkowo NSA przytoczył uzasadnienie projektu nowelizacji ustawy o CIT, w którym wskazano, że podatnicy powinni mieć możliwość planowania maksymalnie obniżonych stawek amortyzacyjnych w okresie strat i powrotu do wyższych stawek w okresie osiągania dochodów, aby wpływać na wysokość straty i dochodu do opodatkowania.
💡 Podsumowanie
Wyrok NSA potwierdza ukształtowaną w tej materii linię orzeczniczą pozwalającą podatnikom na zmianę stawek amortyzacji również ze skutkiem wstecznym zastrzegając, że zmiana ta powinna nastąpić począwszy od miesiąca wprowadzenia środka trwałego do ewidencji lub od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.
📃 Stanowisko takie potwierdzały również wyroki NSA:
1) z dnia 9 lipca 2025 r., sygn. II FSK 1372/22,
2) z dnia 19 marca 2025 r., sygn. II FSK 856/22,
3) z dnia 8 lutego 2025 r., sygn. II FSK 633/22,
4) z dnia 16 lutego 2024 r., sygn. II FSK 708/21.
Przyjąć zatem można, że zmiana stawki amortyzacyjnej ze skutkiem przeszłym stanowi dla podatników swego rodzaju akceptowalny mechanizm zarządzania stratą podatkową.
Mateusz Bylica & Arkadiusz Tatar